Dünya Uyku Günü Nedir? Nasıl Ortaya Çıktı?

Sağlıklı bir uyku, dinç bir beden ve berrak bir zihnin anahtarı. Pek çok insan, gününün nasıl geçeceğine yataktan kalktığı an karar veriyor. Gece uykunuzu iyi aldığınızda daha mutlu ve huzurlu uyanmakla kalmıyor; gün içinde çok daha iyi odaklanabiliyor, daha etkin düşünebiliyor ve hatta iştahınızı daha iyi kontrol edebiliyorsunuz. Uzun vadede ise kalp hastalıkları ve diyabet gibi rahatsızlıklara yakalanma ihtimalinizi önemli ölçüde düşürebiliyorsunuz.

Uyku Her Zaman Önemliydi

Uykunun sağlık ve mutluluk için önemi, çağımıza özgü bir algı değil. Yunanlıların uyku tanrısı Hypnos ve Keltlerin uyku tanrıçası Caer Ibormeith, eski çağlarda yaşayan insanların uykuya ne kadar önem verdiğini gözler önüne seriyor. Modern zamanlardaysa, uykunun yerini kolayca başka şeyler alabiliyor. Bir günde sadece 24 saate karşılık yapılması gereken ve istenen şeylerin çokluğu, pek çok insanın uykudan feragat etmesine neden oluyor. Uyku her ne kadar tatlı olsa da, Makineleşme Çağı sonrasında iş hayatındaki hıza ayak uydurmayı arzulayan pek çok insan uykuyu bir külfet olarak görmeye başladı. Florence Nightingale gününün sadece 4 saatini uykuya ayırıyordu. Nikola Tesla, en fazla 1 saat süren kestirmelerle idare ediyor ve Thomas Edison uyumayı sadece bir vakit kaybı olarak görüyordu. Son dönemde yapılan araştırmalarsa, verimlilik ve uykunun ayrılmaz bir ikili olduğunu ortaya koyuyor. Uykusuzluğun ülkeye bir yıllık faturasının 138 milyar dolar olduğunu gören Japonya, vatandaşlarını yeterli ve verimli uyku uyumalarını sağlayacak bazı düzenlemelere gidiyor. Japonya'daki iş yerlerinin çoğu, çalışanları için gün içinde kestirebilecekleri uyku odaları dahi hazırlıyor.

Dünya Uyku Günü Nasıl Ortaya Çıktı?

Uyku en az yemek yemek, su içmek ve nefes almak kadar önemli. Diğer taraftan, yaşanılan çağa hakim olan hız, insanların uykuya olan ilgilerinin her geçen gün azalmasına neden oluyor. Bazen yetişmesi gereken acil bir iş uykunun ikinci plana itilmesine neden oluyor, bazense bir film seyretmek ya da sosyal medyada gezinmek için harcanan zaman uykudan daha kıymetli görülebiliyor. Bu gibi sebepler World Association of Sleep Medicine yani Dünya Uyku Tıbbı Derneği'ni uyku için özel bir gün tertiplemeye itti. 2009 yılından beri, mart ayının üçüncü cuma günü tüm dünyada düzenlenen etkinliklerle Dünya Uyku Günü olarak kutlanıyor. Uyku hakkında toplumun daha fazla bilinçlenmesinin amaçlandığı bu özel günde, uyku hakkında yapılan araştırmalar için fon toplanıyor. Diğer taraftan, dünyanın dört bir yanında uyku kampları düzenleniyor. Teknolojik aletlerini yanlarına almayan katılımcılar, şehrin gürültüsünden uzak kamp alanlarında sağlıklı bir uyku için tavsiyeler alıyor ve doğa içinde deliksiz bir uykunun keyfini çıkarıyor.

İdeal Uyku Süresi Nasıl Hesaplanır?

Uyku ihtiyacı, kişiye göre değişse de uzmanlar yetişkin bir bireyin 11 saatten fazla ve 7 saatten az uyumaması gerektiğini dile getiriyor. İdeal uyku sürenizi hesaplamak için, standart bir günde uykunuz geldiğinde yatağa girdiğiniz ve herhangi bir uyaran olmadan kalktığınız süreyi bir kenara not edebilirsiniz. Ortalama uykuya dalma süresinin 20 dakika olduğunu düşünerek sizin için ideal süreyi kolayca bulabilirsiniz. Ne kadar uyursanız uyuyun size yeterli gelmiyorsa ya da uykuya dalma konusunda problem yaşıyorsanız vakit kaybetmeden bir uyku uzmanıyla iletişime geçmelisiniz.

Kaliteli Bir Uyku İçin Öneriler

• Uyku ritmini, melatonin isimli bir hormon belirliyor. Uykudan tam verim almak için melatonin yoğun olarak salgılandığı 23.00 ile 02.00 arasında yatakta olmanız öneriliyor. Günlük uyku saatinizin ve uyku rutininizin sabit olması önemli.
• Tam karanlık olmayan bir oda ya da elinizdeki telefondan yayılan mavi ışık, melatonin yayılımını engelleyerek uykuya dalmayı zorlaştırıyor. Dolayısıyla uykusuz bir gece geçirmenize neden oluyor.
• Uykudan önce aşırı yemek yemekten ya da aç kalmaktan kaçınmak gerekiyor. Kafeinli içecekleri de uykudan üç saat önce kesmekte fayda var.
• Uykuya rahat dalabilmeniz için günün stresinden uzaklaşmanız, gevşemenize yardımcı olan rahatlatıcı bir aktivitede bulunmanız öneriliyor.
• Uyku hijyeni, sağlıklı ve kaliteli bir uykunun olmazsa olmazı. Vücudunuzu destekleyen rahat bir yatak ve yastığın yanı sıra nefes alan dokuda sizi terletmeyen çarşaf ve örtüler, uykuya geçişinizi kolaylaştırıyor.